پمپ روغن یا اویل پمپ چیست؟ دلایل و علائم خرابی و نحوه عملکرد

مقدمه

تا به حال برای شما پیش آمده که به این فکر کنید روغن موتور چگونه درون خودرو به گردش درمی‌آید و خودش را به تمام بخش‌های حساس و متحرک موتور می‌رساند؟ پاسخ این سؤال در عملکرد یکی از قطعات مهم موتور یعنی پمپ روغن نهفته است. این قطعه به ظاهر ساده، وظیفه‌ای بسیار مهم بر عهده دارد: پمپاژ روغن از مخزن به مسیرهای روغن‌کاری موتور. به این ترتیب، با ایجاد یک جریان مداوم، از تماس مستقیم قطعات فلزی جلوگیری می‌کند و دمای آن‌ها را در سطح مناسبی نگه می‌دارد.

در واقع، خودرو از اجزای متعددی تشکیل شده که هرکدام نقش ویژه‌ای در عملکرد، ایمنی و کارایی آن دارند. قطعاتی مانند پمپ بنزین، شمع‌ها، وایر شمع، باتری، دینام و سایر اجزا، همگی باید به‌درستی عمل کنند تا خودرو بتواند به‌طور کامل وظیفه‌اش را انجام دهد.

در این میان، موتور یا پیشرانه، یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های خودرو به شمار می‌رود. خودروسازان همواره تلاش می‌کنند با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، بازدهی و عملکرد این بخش را ارتقا دهند. چرا که قطعات داخلی موتور در شرایطی بسیار سخت، از جمله فشار بالا، دمای زیاد و سرعت بالای حرکتی فعالیت می‌کنند. به عنوان مثال، حرکت پیستون درون سیلندر باعث اصطکاک شدید بین قطعات فلزی می‌شود که در صورت نبود روغن کافی، به فرسایش و کاهش عمر آن‌ها منجر خواهد شد. حالا شاید به این موضوع فکر کنید که کار اویل پمپ چیست؟ 

در ادامه این پست وبلاگ آموزشی شما علاوه بر نحوه عملکرد و اهمیت اویل پمپ با علائم خرابی رایج این قطعه و قیمت حدودی آن البته با توجه به نوسانات ارزی، آشنا می شوید.

بررسی نحوه عملکرد اویل پمپ در خودرو های مدرن

موتور خودرو برای عملکرد صحیح خود به روغن نیاز دارد؛ چرا که روغن موتور وظایف متعددی را بر عهده دارد، از جمله روان‌سازی قطعات متحرک، کاهش اصطکاک و سایش، پیشگیری از خوردگی، جمع‌آوری ذرات معلق، آلودگی‌ها و گرد و غبار، و همچنین کاهش بخشی از حرارت تولیدشده در پیشرانه. این روغن توسط یک سیستم منظم به نام سیستم روان‌کاری در بین اجزای مختلف موتور به گردش درمی‌آید.

یکی از اجزای مهم این سیستم، پمپ روغن (Oil Pump) است که در کنار مخزن، مسیرها و لوله‌های انتقال روغن، مجموعه کامل روان‌کاری را تشکیل می‌دهد. در اغلب خودروها، پمپ روغن درون محفظه‌ای خاص نصب شده و توسط میل‌بادامک به حرکت درمی‌آید. البته در برخی مدل‌ها، این پمپ خارج از محفظه نصب شده و توسط میل‌لنگ موتور به چرخش درمی‌آید. به‌طور طبیعی، با روشن شدن خودرو و از لحظه استارت زدن، پمپ روغن فعال شده و عملیات پمپاژ روغن را به مسیرها و کانال‌های طراحی‌شده آغاز می‌کند. این فرآیند از ایجاد تماس مستقیم قطعات فلزی جلوگیری کرده و مانع از قفل شدن یا آسیب دیدن موتور در اثر اصطکاک می‌شود.

در خودروهای مدرن، برای بسیاری از بخش‌ها مانند سیستم فرمان، تعلیق، جلوبندی و پیشرانه، پمپ‌های روغن اختصاصی در نظر گرفته شده است. با این حال، پمپ روغن موتور همچنان مهم‌ترین و حیاتی‌ترین آن‌ها محسوب می‌شود؛ چرا که مستقیماً با سلامت، کارایی و طول عمر موتور در ارتباط است.

بررسی علائم خرابی اویل پمپ و اهمیت توجه به آن

خرابی اویل پمپ یکی از مشکلات جدی در سیستم روان‌کاری خودرو است که می‌تواند تأثیر مستقیمی بر عملکرد کلی موتور داشته باشد. شناخت به‌موقع علائم این خرابی، نقش مهمی در پیشگیری از آسیب‌های جدی به پیشرانه ایفا می‌کند. در ادامه، به مهم‌ترین نشانه‌های خرابی اویل پمپ اشاره می‌شود:

۱. روشن شدن چراغ روغن

یکی از نخستین و رایج‌ترین نشانه‌های خرابی اویل پمپ، روشن شدن چراغ هشدار روغن روی داشبورد خودرو است. این چراغ معمولاً نشان‌دهنده کاهش فشار روغن در موتور است که ممکن است ناشی از عملکرد نامناسب پمپ روغن باشد.

۲. افزایش دمای موتور

در صورت خرابی اویل پمپ و عدم گردش مناسب روغن در بین قطعات موتور، اصطکاک میان اجزا افزایش می‌یابد. این وضعیت منجر به بالا رفتن دمای موتور می‌شود که اگر به آن توجه نشود، می‌تواند آسیب‌های جدی به همراه داشته باشد.

۳. ایجاد صدای غیرعادی از موتور

روغن‌کاری نامناسب، به‌ویژه در ناحیه سوپاپ‌ها و دیگر قطعات متحرک، ممکن است باعث بروز صداهای غیرمعمول در موتور شود. صدای تق‌تق یا کوبش می‌تواند نشانه‌ای از کاهش فشار روغن و نبود روان‌کاری کافی باشد.

۴. کاهش قدرت موتور

عملکرد ضعیف پمپ روغن باعث می‌شود روان‌سازی قطعات با اختلال مواجه شود. در چنین شرایطی، موتور نمی‌تواند با حداکثر توان خود کار کند و در نتیجه، افت قدرت و عملکرد را تجربه خواهد کرد.

۵. افزایش مصرف سوخت

کاهش فشار روغن باعث می‌شود موتور برای تولید نیرو به انرژی بیشتری نیاز داشته باشد. در نتیجه، مصرف سوخت افزایش می‌یابد که می‌تواند به مرور زمان هزینه‌بر باشد و نشان از وجود ایراد در سیستم روان‌کاری داشته باشد.

۶. نشتی روغن

نشتی از اطراف پمپ روغن ممکن است به دلیل آسیب دیدن واشرها یا خود پمپ باشد. چنین نشتی‌هایی معمولاً با کاهش سطح روغن همراه هستند که می‌تواند روند روان‌کاری موتور را مختل کند.

مشخصات عملکردی و استانداردی قطعه پمپ روغن آیسین Aisin :

اویل روغن آیسین، قطعه‌ای از مدار روغن است که روغن تصفیه شده را از فیلتر روغن دریافت کرده و به موتور ارسال می‌نماید. فشار عملکردی پمپ روغن بستگی به طراحی خودرو دارد.

ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮای اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮو از ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ ﺑﻪ ﭘﻤﭗ روﻏﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮک ﺑﺮ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪی و ﻣﺤﻞ اویل ﭘﻤﭗ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد.

ساختار و اجزای پمپ روغن آیسین Aisin :

ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺻﻠﯽ ﭘﻤﭗ روﻏﻦ از ﯾﮏ ﭼﺮخ دﻧﺪه (روﺗﻮر ﻣﺤﺮک) ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ درون ﯾﮏ ﻣﺤﻔﻈﻪ (روﺗﻮر ﻣﺤﺮک) ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺪ. ﻫﻨﺪﺳﻪ ﭘﯿﭽﯿﺪه روﺗﻮر و ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﻣﮑﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد.

ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺮک ﭘﻤﭗ، روﺗﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﯿﺮو را از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺷﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻗﺮﻗﺮه، ﯾﮏ ﭼﺮخ دﻧﺪه، ﯾﮏ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﯾﺎ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﻣﯿﻞ ﻟﻨﮓ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ، درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ. ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ روﺗﻮر ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺪ، روﻏﻦ از درﮔﺎه ﻣﮑﺶ ﺑﻪ داﺧﻞ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه و ﺑﻪ درﮔﺎه ﺗﺨﻠﯿﻪ ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﻓﺸﺎر روﻏﻦ ﺑﺮای ﺗﺎﻣﯿﻦ روﻏﻦ ﺑﻪ اﺟﺰای ﻣﺘﺤﺮک ﻣﻮﺗﻮر ﻣﯽ ﺷﻮد. ﯾﮏ ﺷﯿﺮ ﺗﺴﮑﯿﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ در ﺑﯿﻦ ﭘﻮرت ﻫﺎ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪی ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ از اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﮐﻨﺪ و ﻓﺸﺎر روﻏﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺑﻬﯿﻨﻪ را ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ.

انواع اویل پمپ :

1- پمپ روغن روتوری
2- پمپ روغن سوزنی
3- پمپ روغن دنده ای

ساختار شیر کمکی :

ﺷﯿﺮ ﮐﻤﮑﯽ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ روﻏﻦ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪی ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﻓﺸﺎر اﺿﺎﻓﯽ در اﻣﺘﺪاد درﮔﺎه ﺗﺨﻠﯿﻪ، ﻓﻨﺮ ﺷﯿﺮ ﺗﺨﻠﯿﻪ را ﻓﺸﺮده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ درﯾﭽﻪ ﺑﺎز ﺷﻮد و ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺠﺪد روﻏﻦ ﺑﻪ درﮔﺎه ﻣﮑﺶ، ﻓﺸﺎر را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ.

همچنین بخوانید: مشخصات و معرفی کامل تویوتا هایس Hiace

جهت دریافت اطلاعات فنی بیشتر، به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید. همچنین برای  خرید و دریافت خدمات استاندارد و با کیفیت،  با کارشناسان باور یدک تماس حاصل فرمایید و یا بصورت حضوری مراجعه کنید. همچنین امکان خرید انواع قطعات یدکی بصورت آنلاین برای شما با کیفیت اصلی و اورجینال فراهم می باشد .

ایرادات احتمالی و قطعی استفاده از قطعات غیر  اصلی  و غیر استاندارد :

•    عدم گارانتی و ضمانت قطعه
•    احتمال یاتاقان زدن در صورت خرابی پمپ روغن
•    احتمال روغن سوزی در صورت که  فشار روغن خیلی بیشتر از حد مجاز باشد.
•    احتمال سائیدگی و خوردگی قطعات موتور

این مقاله ترجمه و تالیفی از سایت مرجع https://www.aisinaftermarket.jp/en/products/oilpump/index.html   می باشد.