
مقدمه
در دنیای خودرو، ایمنی در ترمزگیری یکی از مهم ترین فاکتورهاست و نقش روغن ترمز در این زمینه غیرقابل انکار است. انتخاب صحیح نوع روغن ترمز نه تنها بر عملکرد سیستم ترمز تأثیر مستقیم دارد، بلکه عمر قطعات هیدرولیکی و سیستم ABS را نیز افزایش میدهد. از میان انواع موجود، دو نوع پرکاربرد DOT3 و DOT4 هستند که هر یک ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند.
روغن ترمز DOT4 به دلیل نقطه جوش بالاتر نسبت به DOT3، مقاومت بیشتری در برابر حرارت و شرایط سخت رانندگی از خود نشان میدهد و برای خودروهای مدرن و سیستمهای ترمز پیشرفته توصیه میشود. در مقابل، DOT3 برای خودروهای سبکتر و شرایط رانندگی معمولی مناسب است و معمولاً هزینه کمتری دارد.
در این پست وبلاگ آموزشی، علاوه بر معرفی کامل ویژگیها، مزایا و معایب DOT4، به مقایسه عملی آن با DOT3 پرداخته و نکات مهمی برای انتخاب بهترین روغن ترمز بر اساس نوع خودرو و شرایط رانندگی ارائه خواهیم داد.
اهمیت روغن ترمز در ایمنی خودرو
روغن ترمز به عنوان یکی از اجزای مهم سیستم ترمز، نقش مهمی در ایمنی خودرو ایفا میکند. در زیر به برخی از دلایل اهمیت روغن ترمز در ایمنی خودرو پرداخته شده است:
– حفظ عملکرد مؤثر سیستم ترمز
روغن ترمز با انتقال صحیح فشار از پدال ترمز به کالیپرها، عملکرد مؤثر سیستم ترمز را تضمین میکند. عدم تعویض به موقع روغن ترمز یا استفاده از روغن نامناسب میتواند موجب کاهش قدرت ترمز و افزایش خطر تصادف شود.
– جلوگیری از تشکیل حبابهای هوا در سیستم
هوا در سیستم ترمز میتواند موجب کاهش کارایی ترمزها شود. روغن ترمز با خصوصیات ویژهای که دارد، از تشکیل حبابهای هوا در سیستم جلوگیری میکند و عملکرد ترمزها را بهبود میبخشد.
– مقاومت در برابر دماهای بالا و پایین
روغن ترمز باید در برابر تغییرات دما مقاوم باشد. دمای بالا میتواند باعث تبخیر روغن و کاهش عملکرد ترمز شود، در حالی که دمای پایین ممکن است موجب غلیظ شدن روغن و کاهش کارایی آن شود.
معرفی روغن ترمز DOT4 با DOT3 و بررسی ویژگی های خاص آن
روغن ترمز DOT4 یکی از انواع رایج روغنهای ترمز هیدرولیک است که برای افزایش ایمنی و کارایی سیستم ترمز طراحی شده است. این روغن نسبت به نوع DOT3 ویژگیهای پیشرفتهتری دارد و برای خودروهای مدرن با ترمزهای پیشرفته و شرایط رانندگی سخت مناسبتر است.
پایداری حرارتی و نقطه جوش بالا
یکی از مهمترین ویژگیهای DOT4، پایداری حرارتی بالای آن است. این روغن قادر است دمای بالای سیستم ترمز را بدون تغییر در خواص فیزیکی و شیمیایی خود تحمل کند.
نقطه جوش خشک: DOT4 معمولاً نقطه جوش خشک بالاتری نسبت به DOT3 دارد، به این معنا که در دماهای بسیار بالا تبخیر نمیشود و خطر کاهش کارایی ترمز کاهش مییابد.
نقطه جوش مرطوب: این روغن در برابر جذب رطوبت مقاوم است. رطوبت میتواند باعث کاهش نقطه جوش روغن و کاهش ایمنی ترمز شود، اما DOT4 به طور خاص برای جلوگیری از این مشکل طراحی شده است.
عملکرد در دماهای مختلف
روغن ترمز DOT4 دارای ویسکوزیته مناسب است که باعث عملکرد پایدار در شرایط دمایی مختلف، از سردترین محیطها تا گرمای شدید سیستم ترمز، میشود. این ویژگی تضمین میکند که در همه شرایط رانندگی، ترمز پاسخگو و ایمن باشد.
مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی
یکی دیگر از مزایای DOT4، مقاومت بهتر در برابر جذب رطوبت نسبت به DOT3 است که برای محیطهای مرطوب و مناطق با آب و هوای بارانی اهمیت دارد. همچنین، این روغن دارای مواد افزودنی ضد زنگ و ضد خوردگی است که از قطعات فلزی سیستم ترمز محافظت کرده و عمر آنها را افزایش میدهد.
همچنین بخوانید: همه چیز درباره ماشینهای هیبریدی: از مزایا تا مدلهای لوکس
مزایای تعویض روغن موتور سنتتیک در مقایسه با روغن معمولی
انتخاب روغن موتور مناسب نقش مهم در افزایش عمر موتور، کاهش اصطکاک و بهبود کارایی خودرو دارد. روغنهای سنتتیک نسبت به روغنهای معدنی معمولی، مزایای قابل توجهی ارائه میدهند که در ادامه به آنها پرداختهایم.
1. مطابقت با استانداردهای بینالمللی
روغنهای سنتتیک، به ویژه روغنهای DOT4، معمولاً با استانداردهای SAE J1703 و ISO 4925 مطابقت دارند. این استانداردها تضمین میکنند که روغن در شرایط مختلف عملکرد مناسب داشته باشد و از موتور شما محافظت کند.
2. مقاومت بالاتر در برابر تخریب شیمیایی
روغنهای معدنی معمولی در مواجهه با شرایطی مانند:
محصولات جانبی احتراق
آلودگی سوخت و آب
ذرات فلزی و اسیدها
گرمای شدید ناشی از احتراق
ممکن است اکسید شده و تخریب شوند. این تخریب باعث ایجاد لجن، رسوبات، خوردگی و تغییر ویسکوزیته روغن میشود. روغنهای سنتتیک در مقابل این شرایط مقاومت بالاتری دارند و عملکرد پایدار موتور را تضمین میکنند.
3. ویسکوزیته پایدار در دماهای مختلف
یکی از مهمترین ویژگیهای روغنهای سنتتیک، شاخص ویسکوزیته بالاتر آنهاست. این به معنی حفظ ضخامت لایه روغن و کاهش اصطکاک بین قطعات فلزی موتور در دماهای مختلف است.
در دماهای پایین، روغنهای سنتتیک به راحتی جریان یافته و موتور را روانکاری میکنند، در حالی که روغنهای معدنی ممکن است غلیظ شده و پمپاژ نشوند.
در دماهای بالا، ویسکوزیته پایدار باعث جلوگیری از سایش و خرابی قطعات میشود.
4. فراریت کمتر و کاهش مصرف روغن
روغنهای سنتتیک نسبت به روغنهای معمولی فراریت کمتری دارند. این یعنی مقدار کمتری از روغن در جریان گازهای اگزوز از بین میرود، که علاوه بر کاهش آلودگی هوا، باعث صرفهجویی در مصرف روغن و کاهش نیاز به تعویض زودهنگام میشود.
5. طول عمر بالاتر و فاصله تعویض طولانیتر
یکی از دلایل محبوبیت روغنهای سنتتیک، طول عمر بیشتر آنهاست. فاصله تعویض روغن سنتتیک معمولاً بین ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ مایل است و برخی برندها حتی فاصله زمانی ۱۵۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ مایل را پیشنهاد میکنند. طول عمر بیشتر روغن ناشی از پایداری حرارتی، مقاومت در برابر اکسیداسیون و ویسکوزیته پایدار است.
تفاوت روغن ترمز سینتیک با روغن ترمز های دیگر
1. ترکیب شیمیایی
روغن ترمز سینتتیک: از ترکیبات شیمیایی مصنوعی ساخته میشود که برای عملکرد بهتر در شرایط سخت طراحی شده است. این روغنها معمولاً شامل ترکیبات پلیگلیکول هستند.
روغن ترمز معدنی: بر پایه روغنهای معدنی یا طبیعی است که از پالایش نفت خام به دست میآید. این نوع روغنها کیفیت و عملکرد کمتری نسبت به روغنهای سینتتیک دارند.
روغن ترمز نیمهسینتتیک: ترکیبی از روغنهای سینتتیک و معدنی است که سعی میکند مزایای هر دو را به همراه داشته باشد.
2. نقطه جوش
روغن ترمز سینتتیک معمولاً نقطه جوش بالاتری دارد که باعث میشود در دمای بالاتر و فشار شدید بهتر عمل کند و از ایجاد بخار در سیستم ترمز جلوگیری کند.
روغنهای معدنی و نیمهسینتتیک معمولاً نقطه جوش پایینتری دارند که ممکن است در شرایط شدیدتر، به دلیل تولید بخار در سیستم ترمز، عملکرد ضعیفتری داشته باشند.
3. مقاومت در برابر رطوبت
روغن ترمز سینتتیک معمولاً مقاومت بیشتری در برابر جذب رطوبت دارد. روغن ترمزهای قدیمیتر ممکن است با گذشت زمان رطوبت جذب کنند که باعث کاهش عملکرد سیستم ترمز میشود.
روغنهای معدنی و نیمهسینتتیک معمولاً کمتر مقاومت دارند و باید زودتر تعویض شوند.
4. پایداری حرارتی
روغن سینتتیک دارای پایداری حرارتی بالاتری است و در برابر اکسیداسیون و تجزیه شیمیایی مقاومتر است. این ویژگیها به طول عمر بیشتر روغن و عملکرد بهتر ترمز در شرایط مختلف کمک میکند.
روغنهای معدنی ممکن است در دماهای بالاتر دچار تجزیه شوند و عملکرد ضعیفتری داشته باشند.
5. دوام و طول عمر
روغنهای سینتتیک معمولاً طول عمر بالاتری دارند و نیاز به تعویضهای کمتری دارند، در حالی که روغنهای معدنی زودتر فاسد میشوند.
6. کاربرد
روغن ترمز سینتتیک برای خودروهای پیشرفتهتر و شرایط رانندگی سختتر مناسبتر است. این نوع روغن در خودروهای مسابقهای و خودروهایی با سیستم ترمز پیشرفته مانند ترمزهای ABS و ESP کاربرد بیشتری دارد.
روغنهای معدنی معمولاً برای خودروهای معمولی و قدیمیتر که فشار کمتری بر سیستم ترمز وارد میشود استفاده میشود.

مقایسه روغن ترمز DOT4 با DOT3
اگرچه هیچ فرمول استانداردی برای روغن ترمز وجود ندارد (هر برند ممکن است از ترکیبات شیمیایی مختلفی تشکیل شده باشد) روغن ترمز DOT 3 و DOT 4 ویژگی های عالی و نه چندان عالی یکسانی دارند. آنها با تمیز نگه داشتن سیستم های ترمز هیدرولیک، کارکرد صحیح و موثر کار فوق العاده ای انجام می دهند. اما اگر ریخته شوند، به سرعت رنگ خودروی شما را خراب می کنند.
نقطه جوش تر و خشک DOT 3 کمتر از DOT 4 است و برای یدک کشی تریلر مناسب تر است و آن را برای کاربردهای سختتر، مانند خودروهای با عملکرد بالا، رانندگی مکرر در شهر، خودروهای بزرگتر که کارهای سنگین انجام می دهند، و سیستم های ترمز غیرمعمولی که با سرعت بسیار بالا کار می کنند، مناسبتر می کند و همچنین باعث می شود کمتر رطوبت را جذب کند. با این حال، DOT 3 رطوبت کمتری را نسبت به DOT 4 جذب می کند و نیاز به سرویس کمتری دارد. نقطه جوش بالاتر به این معنی است که رطوبت جذب شده توسط DOT 4 نمی تواند تخلیه شود. این باعث می شود که افزودنی های موجود در DOT 4 سریعتر از مواد DOT 3 تخلیه و تجزیه شوند.
همچنین بخوانید: بررسی مشخصات فنی و قیمت تویوتا لوین هیبرید ۲۰۲۳ و مقایسه با تویوتا کرولا 2023

نتیجه گیری
روغن ترمز یکی از مهم ترین بخش های ایمنی در خودرو است و نقش مهم در عملکرد ترمز و جلوگیری از خطرات رانندگی دارد. برای حفظ ایمنی، توصیه میشود روغن ترمز هر ۲ تا ۳ سال یک بار تعویض شود، به ویژه در مناطق مرطوب و بارانی که ریسک خوردگی و کاهش عملکرد ترمز افزایش مییابد.
انتخاب روغن ترمز مناسب، مانند DOT4 برای خودروهای مدرن و رانندگی در شرایط دشوار، باعث پایداری سیستم ترمز، افزایش دقت عملکرد سیستمهای الکترونیکی و بهبود ایمنی خودرو میشود. در مقابل، DOT3 برای خودروهای معمولی و رانندگی در شرایط استاندارد مناسب است و کارایی قابل قبولی ارائه میدهد.
چک کردن منظم و تعویض به موقع روغن ترمز، موجب پیشگیری از مشکلاتی مانند ضعف فشار ترمز، جوشآوری روغن و خرابی سیلندر ترمز است. رعایت این نکات ساده، نقش مهمی در افزایش طول عمر سیستم ترمز و حفظ ایمنی رانندگی دارد.
پرسش های متداول
هر چند وقت یکبار باید روغن ترمز خودرو تعویض شود؟
روغن ترمز معمولاً هر ۲ تا ۳ سال یک بار یا مطابق دستور خودروساز تعویض شود. در خودروهای مدرن یا در مناطق مرطوب، بهتر است دوره تعویض کوتاهتر در نظر گرفته شود تا از کاهش عملکرد و خوردگی سیستم ترمز جلوگیری شود.
تفاوت اصلی روغن ترمز DOT3 و DOT4 چیست؟
DOT4 دارای نقطه جوش بالاتر و مقاومت بهتر در برابر حرارت و رطوبت است، بنابراین برای خودروهای مدرن و شرایط رانندگی سخت مناسبتر است. DOT3 برای خودروهای سبک و شرایط رانندگی معمولی مناسب است و هزینه کمتری دارد.
چه نکاتی هنگام تعویض روغن ترمز باید رعایت شود؟
همیشه از روغن ترمز توصیهشده توسط خودروساز استفاده کنید.
سیستم ترمز را قبل از پر کردن بررسی کنید تا نشتی و خوردگی نداشته باشد.
در صورت استفاده از DOT4، مراقب جذب رطوبت و عمر مفید آن باشید.
تعویض منظم و کامل سیستم، از کاهش فشار ترمز و خرابی سیلندر جلوگیری میکند.
روغن ترمز چه نقشی در ایمنی رانندگی دارد؟
روغن ترمز فشار پدال را به کالیپر منتقل میکند، از تشکیل حباب هوا جلوگیری میکند، در برابر حرارت مقاوم است و عملکرد سیستم ترمز را پایدار نگه میدارد..
نوع روغن ترمز بر سیستم ABS و ESP تأثیر دارد؟
بله، روغن ترمز مناسب با ویسکوزیته و نقطه جوش مناسب، عملکرد صحیح سیستمهای ABS و ESP را تضمین میکند. استفاده از روغن نامناسب ممکن است باعث تأخیر در واکنش ترمز و کاهش ایمنی شود.







سلام ممنونم از مطالبتون بخش وبلاگتون واقعا مفید هست.
سلام و عرض ادب. با تشکر از همراهی شما دوست عزیز خوشحالیم که مطالب ما برای شما آموزنده بوده
شما این محصول رو موجود دارید برای خرید عمده؟
سلام دوست عزیز بله موجود هست.