علت نشتی روغن گیربکس در خودرو چیست؟

مقدمه

نشتی مایعات از خودرو معمولاً نشانه‌ای از یک مشکل است که نباید نادیده گرفته شود. به طور کلی، اگر مایعی به غیر از مقداری آب که از کولر خودرو می‌چکد، از زیر خودرو خارج شود، باید به آن توجه ویژه‌ای کرد. یکی از این موارد، نشتی روغن گیربکس است که در صورت بی‌توجهی، می‌تواند به مشکلات جدی‌تر و هزینه‌های سنگین تعمیرات منجر شود.البته قبل از اینکه اقدام به رفع نشتی روغن گیربکس کنید، باید اطمینان حاصل کنید که نشتی واقعاً از گیربکس است.

در خودروها، سه نوع نشتی رایج وجود دارد: روغن موتور، روغن فرمان، و مایع خنک‌کننده. هر یک از این مایعات وظایف خاصی دارند و کاهش سطح آن‌ها می‌تواند به عملکرد خودرو آسیب برساند. شناسایی دقیق منبع نشتی و اقدام به موقع برای رفع آن، کلید حفظ عملکرد بهینه خودرو و پیشگیری از مشکلات بزرگ‌تر است.در این پست وبلاگ آموزشی به بررسی جزئیات نشت روغن گیربکس در خودرو و نکات مهم آن می پردازیم.

همچنین بخوانید: همه چیز درباره روغن ترمز DOT4 و مقایسه آن با روغن ترمز DOT3

روغن گیربکس و اهمیت آن در خودرو

روغن گیربکس یکی از مایعات ضروری در خودرو است که نقش مهمی در عملکرد صحیح و افزایش عمر گیربکس ایفا می‌کند. این مایع با روان‌سازی قطعات داخلی، از سایش و خرابی جلوگیری کرده و اصطکاک را به حداقل می‌رساند. همچنین، روغن گیربکس با جذب حرارت، به خنک شدن اجزای گیربکس کمک کرده و عملکرد سیستم را در شرایط مختلف بهینه نگه می‌دارد. در گیربکس‌های اتوماتیک، این روغن علاوه بر روان‌کاری، به‌عنوان عامل هیدرولیکی عمل می‌کند و وظیفه انتقال نیرو و کنترل دنده‌ها را بر عهده دارد. در گیربکس‌های دستی نیز روغن حرکت قطعات را تسهیل کرده و از فرسودگی زودهنگام آن‌ها جلوگیری می‌کند.

تعویض به‌موقع روغن گیربکس، مطابق با توصیه‌های سازنده خودرو، برای جلوگیری از مشکلات احتمالی بسیار اهمیت دارد. برای گیربکس‌های اتوماتیک، این بازه معمولاً بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر است، اما در شرایط سخت رانندگی ممکن است به ۳۰ هزار کیلومتر کاهش یابد. به‌طور متوسط، تعویض روغن هر ۶۰ هزار کیلومتر یک‌بار توصیه می‌شود. حتی تعویض زودهنگام روغن گیربکس مشکلی ایجاد نمی‌کند و می‌تواند به بهبود عملکرد و افزایش عمر گیربکس کمک کند. بررسی منظم و رعایت این نکات، از هزینه‌های اضافی و خرابی‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.

همچنین بخوانید: فیلتر روغن گیربکس خودرو، معرفی، عملکرد و نحوه تشخیص خرابی

علت نشتی روغن گیربکس چیست؟

نشتی روغن گیربکس یکی از نشانه‌های جدی خرابی در سیستم انتقال قدرت خودرو است که نباید نادیده گرفته شود. روغن گیربکس وظیفه روان‌کاری و کاهش اصطکاک میان قطعات متحرک داخل گیربکس را بر عهده دارد و همچنین با جذب حرارت، از آسیب به اجزای داخلی جلوگیری می‌کند. در صورت نشتی، میزان روغن کاهش یافته و این امر می‌تواند باعث افزایش اصطکاک، خوردگی، خراشیدگی و حتی سوراخ شدن قطعات داخلی شود. در نتیجه، عملکرد جعبه دنده مختل شده و به مرور زمان، آسیب‌های جدی‌تری به گیربکس و حتی موتور وارد می‌شود.

نشتی روغن گیربکس علاوه بر کاهش کارایی خودرو، می‌تواند منجر به تعمیرات پرهزینه و در برخی موارد، نیاز به تعویض کامل گیربکس شود. این مشکل ممکن است در گیربکس‌های دستی، اتوماتیک، نیمه‌اتوماتیک یا انواع دیگر رخ دهد. همان طور که قبلا گفتیم روغن گیربکس برای حفظ سلامت قطعات و عملکرد بهینه طراحی شده و نقشی پر رنگی در مقاومت در برابر حرارت و سایش دارد. بنابراین، توجه به علائم نشتی، بررسی دوره‌ای سطح روغن و تعمیر فوری، از ایجاد مشکلات جدی و هزینه‌های سنگین جلوگیری می‌کند. در ادمه به بررسی دلایل نشتی روغن گیربکس خودرو می پردازیم.

همچنین بخوانید: همه چیز درباره سیستم‌های کمک راننده پیشرفته ADAS

• واشر ها و عایق های فرسوده

با گذشت زمان، واشرها و عایق‌های محفظه روغن گیربکس ممکن است دچار فرسودگی یا آسیب شوند. زمانی که این قطعات آسیب می‌بینند، روغن گیربکس می‌تواند از محل‌های آسیب‌دیده نشت کند. نگهداری صحیح و انجام تعمیرات دوره‌ای بر روی خودرو می‌تواند از بروز مشکلات ناشی از فرسودگی واشرها و عایق‌ها جلوگیری کند و عمر مفید سیستم گیربکس را افزایش دهد.

• شل شدن یا خرابی پیچ تخلیه

برای تعویض روغن گیربکس، معمولاً پیچی در قسمت زیر خودرو قرار دارد که به‌منظور تخلیه روغن قدیمی استفاده می‌شود. این پیچ به دلیل قرار گرفتن در معرض عوامل مختلف مانند ضربه‌های شدید از جاده یا برخورد با موانع، ممکن است دچار آسیب شود. علاوه بر این، با گذشت زمان و تحت تأثیر فشار و گرما، این پیچ ممکن است فرسوده یا شل شود.

در چنین شرایطی، روغن گیربکس از محل پیچ نشت کرده و عملکرد صحیح گیربکس تحت تأثیر قرار می‌گیرد. برای جلوگیری از این مشکل، لازم است پیچ تخلیه به‌طور منظم بررسی و در صورت نیاز تعویض شود تا از نشت روغن و آسیب به گیربکس جلوگیری گردد. همچنین، استفاده از پیچ‌های مقاوم‌تر و انجام به موقع تعمیرات دوره‌ای می‌تواند به حفظ سلامت سیستم گیربکس کمک کند.

• ایراد در لوله های انتقال

گیربکس معمولاً از طریق شلنگ‌هایی به سیستم‌های رادیاتور یا کولر متصل می‌شود که برای انتقال حرارت و حفظ دمای مناسب روغن گیربکس طراحی شده‌اند. اما این شلنگ‌ها با گذشت زمان ممکن است دچار آسیب شوند. ترک‌خوردگی شلنگ‌ها یا شل شدن اتصالات آن‌ها می‌تواند باعث نشت روغن شود. در برخی خودروها، برای اتصال شلنگ‌های لاستیکی به خطوط فلزی از گیره‌های مخصوص استفاده می‌شود. این گیره‌ها در ابتدا محکم هستند، اما به مرور زمان و با تحمل فشار و دما، ممکن است شل شوند یا عملکرد خود را از دست بدهند. در این شرایط، روغن گیربکس ممکن است از نقاط اتصال شلنگ‌ها نشت کند. این مشکل می‌تواند به کاهش سطح روغن و آسیب به اجزای گیربکس منجر شود. بنابراین، نظارت بر وضعیت شلنگ‌ها و گیره‌ها و تعویض به‌موقع آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.

• آسیب دیدن محفظه روغن

رانندگی در جاده‌های ناهموار یا برخورد با موانع ممکن است باعث آسیب به محفظه روغن گیربکس شود. حتی فرورفتگی‌ها یا ترک‌های ریز می‌توانند باعث نشت روغن شوند. این نوع آسیب‌ها به‌راحتی می‌توانند عملکرد گیربکس را تحت تأثیر قرار دهند، بنابراین مراقبت از قسمت‌های زیرین خودرو و جلوگیری از برخورد با موانع به‌ویژه در جاده‌های خشن ضروری است.

• نشتی مبدل گشتاور

روغن گیربکس از طریق مبدل گشتاور به سیستم انتقال نیرو وارد می‌شود. اما اگر بر اثر فشار یا آسیب، شکافی در بدنه پمپ گشتاور ایجاد شود یا یاتاقان‌های سوزنی دچار مشکل شوند، روغن ممکن است از این نقاط نشت کند. این مشکل جدی است و برای رفع آن، باید مبدل گشتاور تعویض شود. بنابراین، در صورت مشاهده چنین مشکلی، توصیه می‌شود که سریعاً خودرو را به یک مکانیک متخصص نشان دهید تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.

همچنین بخوانید: بررسی تویوتا کرولا کراس 2024

علائم روغن ریزی گیربکس

• نشت روغن زیر خودرو

این مورد یکی از مشخص‌ترین علائم روغن‌ریزی گیربکس است. وقتی روغن گیربکس از نقاط مختلف مانند پیچ تخلیه، واشرها یا اتصالات شلنگ نشت می‌کند، به سطح زیرین خودرو می‌ریزد. لکه‌های روغن معمولاً به رنگ قرمز یا قهوه‌ای تیره هستند که به راحتی می‌توان آن‌ها را شناسایی کرد. اگر این لکه‌ها به‌طور مکرر مشاهده شوند، احتمال نشت روغن گیربکس وجود دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد.

• کاهش سطح روغن گیربکس

وقتی روغن گیربکس از محفظه نشت می‌کند، سطح روغن کاهش می‌یابد. اگر متوجه شوید که سطح روغن گیربکس پایین آمده است؛ به‌طور مداوم باید آن را پر کنید، این می‌تواند نشان‌دهنده نشت روغن باشد. کمبود روغن می‌تواند باعث افزایش اصطکاک بین قطعات داخلی گیربکس و در نتیجه آسیب به گیربکس شود. بنابراین، نظارت منظم بر سطح روغن اهمیت زیادی دارد.

• رکورد یا لغزش دنده ها

یکی از وظایف اصلی روغن گیربکس، روان‌کاری قطعات داخلی است. وقتی روغن نشت می‌کند و سطح آن پایین می‌آید، فشار هیدرولیکی در گیربکس کاهش پیدا می‌کند. این موضوع ممکن است باعث شود که دنده‌ها به‌درستی جا نروند یا هنگام تعویض دنده‌ها، احساس لغزش یا تاخیر در عملکرد مشاهده شود. در این صورت، به‌ویژه در گیربکس‌های اتوماتیک، ممکن است خودرو در هنگام تعویض دنده‌ها شتاب یا توقف مناسبی نداشته باشد.

• صداهای غیرعادی از گیربکس

روغن گیربکس علاوه بر روان‌کاری، به کاهش دما و جلوگیری از سایش قطعات کمک می‌کند. وقتی روغن کم می‌شود یا نشت می‌کند، این عملکرد کاهش می‌یابد و قطعات گیربکس ممکن است دچار سایش شدید شوند. این سایش می‌تواند باعث ایجاد صداهای غیرعادی مانند زوزه، خرخر یا ضربه‌های تیز از گیربکس شود. این صداها معمولاً نشان‌دهنده مشکلات جدی در گیربکس است که نیاز به تعمیر فوری دارد.

• داغ شده بیش از حد گیربکس

روغن گیربکس همچنین وظیفه خنک‌کردن قطعات داخلی گیربکس را بر عهده دارد. وقتی روغن گیربکس نشت می‌کند و سطح آن کاهش می‌یابد، گیربکس نمی‌تواند به‌درستی خنک‌سازی شود و دما به‌طور غیرطبیعی بالا می‌رود. این وضعیت می‌تواند منجر به گرم شدن بیش از حد گیربکس، ایجاد هشدار دمای بالا در صفحه نمایش خودرو و در نهایت آسیب به اجزای داخلی گیربکس شود. اگر این مشکل برطرف نشود، ممکن است منجر به خرابی کامل گیربکس شود.

راه‌های پیشگیری از نشت روغن گیربکس و حفظ سلامت سیستم

برای پیشگیری از نشت روغن گیربکس و حفظ سلامت سیستم گیربکس خودرو، چند اقدام اساسی وجود دارد. اولین و مهم‌ترین اقدام، انجام بازرسی منظم و تعمیرات دوره‌ای است. بررسی دقیق قطعاتی مانند پیچ‌ها، واشرها و اتصالات به شناسایی سریع مشکلات کمک می‌کند و از بروز نشت روغن جلوگیری می‌کند.همچنین، جلوگیری از آسیب به بدنه گیربکس در حین رانندگی ضروری است. برخورد با موانع یا رانندگی در جاده‌های ناهموار می‌تواند باعث آسیب به گیربکس و نشت روغن شود. علاوه بر این، شلنگ‌های متصل به گیربکس و رادیاتور باید به‌طور منظم بررسی و در صورت فرسودگی یا ترک، تعویض شوند.

تعویض به‌موقع روغن گیربکس هم برای حفظ سلامت سیستم ضروری است. روغن که به‌طور مرتب تعویض می‌شود، از فرسایش قطعات داخلی و کاهش سطح روغن جلوگیری می‌کند. همچنین، پیچ‌های تخلیه باید به‌طور دوره‌ای چک و از شل شدن آن‌ها جلوگیری شود.استفاده از قطعات یدکی با کیفیت بالا و رعایت شرایط رانندگی مناسب نیز نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات گیربکس دارد. با توجه به این نکات، می‌توان از نشت روغن گیربکس جلوگیری کرده و عمر سیستم گیربکس را افزایش داد.

همچنین بخوانید: صفر تا صد مقایسه تویوتا کرولا کراس 2024 با لوین هیبرید

سخن پایانی

نشتی روغن گیربکس همان طور که در این مقاله ذکر شده، می تواند نتیجه مشکلات متعددی مانند فرسودگی واشر ها،آسیب به شلنگ ها، شل شدن پیچ ها یا حتی آسیب به بدنه گیربکس باشد.این مشکلات نه تنها باعث کاهش عملکرد سیستم گیربکس خودرو می شوند، بلکه در صورت عدم توجه به آن‌ها، می‌توانند منجر به خرابی‌های جدی‌تر و هزینه‌های تعمیراتی بالا شوند. بنابراین، نگهداری منظم، انجام سرویس های دوره‌ای و تعویض به‌موقع روغن گیربکس می‌تواند از بروز نشتی و مشکلات بعدی جلوگیری کند. توجه به سلامت سیستم گیربکس و رسیدگی به قطعات آسیب‌دیده به افزایش عمر مفید خودرو و کاهش هزینه‌های تعمیرات در بلند مدت کمک خواهد کرد.همچنین می توانید روغن گیربکس های اصل تویوتا و لکسوس را از سایت باور یدک با اطمینان از اصالت کالا خریداری کنید.