توپی سرکمک چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟ + علائم خرابی

مقدمه

یکی از قطعات مهم و کمتر شناخته‌شده در سیستم تعلیق خودرو، توپی سر کمک است. این قطعه که در قسمت بالای کمک‌فنر نصب می‌شود، نقش بسیار مهمی در کنترل ضربات جاده، حفظ تعادل خودرو و انتقال نیروی کمک‌فنر به بدنه ایفا می‌کند. در خودروهای برند تویوتا، عملکرد صحیح این قطعه مستقیماً با راحتی رانندگی و پایداری خودرو در ارتباط است.

خرابی توپی سر کمک می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی مانند لرزش در فرمان، سر و صدای ناهنجار هنگام عبور از دست‌اندازها، سفتی فرمان و حتی کاهش ایمنی در حین رانندگی شود. در این مقاله، قصد داریم به صورت کامل به این سوال پاسخ دهیم که توپی سر کمک چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟ همچنین در این پست وبلاگ آموزشی به بررسی کامل علائم خرابی توپی سر کمک، نحوه تعویض توپی سر کمک در خودروهای مختلف، و بهترین مارک‌های توپی سر کمک موجود در بازار ایران خواهیم پرداخت.اگر به دنبال حفظ سلامت سیستم تعلیق خودرو و پیشگیری از آسیب‌های جدی و پرهزینه هستید، این راهنما می‌تواند اطلاعات مفیدی برای شما فراهم کند.

همچنین بخوانید: بهترین برندهای لوازم یدکی هیوندای در بازار ایران؛ Genuine یا Mobis

توپی سرکمک چیست؟

توپی سرکمک یکی از قطعات مهم در سیستم تعلیق خودرو است که در بالای کمک‌فنر نصب می‌شود. این قطعه به عنوان نقطه اتصال بین کمک‌فنر و بدنه خودرو عمل می‌کند و علاوه‌بر مهار ضربات ناشی از حرکت خودرو روی ناهمواری‌ها، نقش مهمی در فرمان‌پذیری، تعادل و جذب لرزش ایفا می‌کند.
در برخی خودروها، این قطعه به همراه بلبرینگ چرخشی طراحی می‌شود تا عملکرد نرم‌تری در پیچ‌ها داشته باشد، به‌ویژه در سیستم تعلیق مک‌فرسون که به‌طور گسترده در خودروهای تویوتا و دیگر برندها استفاده می‌شود.

توپی سر کمک یک قطعه فلزی-لاستیکی است که در بالای کمک‌فنر قرار گرفته و به‌عنوان پایه نگه‌دارنده و جذب‌کننده ضربه عمل می‌کند. این قطعه شامل یک بوش لاستیکی و گاهی بلبرینگ داخلی است که چرخش و حرکت نرم کمک‌فنر را ممکن می‌سازد.
عملکرد اصلی توپی سر کمک، جذب لرزش‌های انتقال‌یافته از کمک‌فنر به بدنه و همچنین فراهم کردن اتصال ایمن میان کمک‌فنر و شاسی خودرو است.

بررسی محل قرار گیری توپی سر کمک در خودرو

توپی سر کمک در قسمت بالایی کمک‌فنر و زیر گلگیر جلو (یا عقب، در برخی خودروها) قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، این قطعه بین کمک‌فنر و بدنه خودرو نصب می‌شود و در برخی مدل‌ها مستقیماً با برجک کمک در تماس است.در خودروهای محور جلو متحرک مانند بسیاری از مدل‌های تویوتا، این قطعه اغلب در قسمت جلویی خودرو و در دو سمت سیستم تعلیق جلو قابل مشاهده و تعویض است.

تفاوت توپی سر کمک با سایر اجزای سیستم تعلیق

• توپی سر کمک با کمک‌فنر: کمک‌فنر وظیفه جذب ضربات و کنترل حرکات فنر را دارد، در حالی‌که توپی سر کمک محل اتصال کمک‌فنر به بدنه است و ارتعاشات را به بدنه منتقل نمی‌کند بلکه آن‌ها را کاهش می‌دهد.
• توپی سر کمک با بلبرینگ چرخ: بلبرینگ چرخ مسئول گردش چرخ با کمترین اصطکاک است، اما بلبرینگ توپی سر کمک وظیفه چرخش کمک‌فنر هنگام فرمان‌گیری را برعهده دارد.
• توپی سر کمک با بوش‌ها: بوش‌ها در محل اتصال اجزای مختلف سیستم تعلیق استفاده می‌شوند، ولی توپی سر کمک مخصوص نقطه اتصال بالایی کمک‌فنر و بدنه است.

دلایل خرابی توپی سر کمک تویوتا

این قطعه هم مانند سایر قطعات خودرو دارای یک عمر مفیدی می باشد. اما گاهی اوقات عدم رعایت برخی نکات باعث می شود تا عمر توپی زودتر از موعد مقرر به اتمام برسد. کارشناسان توصیه می کنند که سالانه یکبار وضعیت توپی سر کمک ها را چک کنید. چرا که این قطعات تاثیر بسزایی در امنیت اتومبیل شما دارند و اگر دچار مشکل شوند، عملکرد کلی خودروی شما مختل می گردد. دلایل زیادی می توانند موجب خرابی توپی سر کمک شوند. از آن جمله می توان به رانندگی با سرعت های زیاد، رانندگی نادرست و برخورد شدید با دست اندازها اشاره کرد. بنابراین اگر عاشق رانندگی با سرعت زیاد هستید، باید بدانید که با این کار، زمینه خرابی این قطعه و سایر قطعات اتومبیل خود را فراهم می کنید.

علائم خرابی توپی سرکمک

توپی سرکمک یکی از قطعات مهم در سیستم تعلیق خودرو است که نقش مهمی در نرمی حرکت و پایداری خودرو دارد. خرابی این قطعه می‌تواند باعث بروز مشکلات مختلفی در رانندگی شود. در ادامه به علائم خرابی این قطعه و توضیحات بیشتر درباره هر مورد پرداخته‌ایم:

• ایجاد صدای تق‌تق یا کوبش از قسمت فنرهای خودرو

یکی از اولین نشانه‌های خرابی توپی سرکمک، شنیدن صدای تق‌تق یا کوبش در زمان عبور از دست‌اندازها یا سطوح ناهموار است. این صدا به دلیل فرسودگی یا شکستگی توپی سرکمک ایجاد می‌شود و نشان‌دهنده این است که قطعه نمی‌تواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد.

• شنیدن صدای ساییدگی هنگام چرخاندن فرمان

اگر هنگام چرخش فرمان، مخصوصاً در حالت سکون یا هنگام حرکت با سرعت کم، صدای ساییدگی یا خش‌خش بشنوید، احتمال دارد که توپی سرکمک دچار خرابی شده باشد. این مشکل معمولاً به دلیل عدم روان بودن حرکت توپی سرکمک و ایجاد اصطکاک غیرعادی بین قطعات مختلف سیستم تعلیق رخ می‌دهد.

• صدای غیرعادی مانند قرچ‌قرچ یا اصطکاک بین قطعات

در برخی موارد، خرابی توپی سرکمک می‌تواند باعث ایجاد صدایی شبیه به قرچ‌قرچ یا صدای اصطکاک بین فلزات شود. این صدا معمولاً زمانی که خودرو روی سطوح ناهموار حرکت می‌کند، بیشتر به گوش می‌رسد و می‌تواند نشانه‌ای از ساییدگی یا خرابی بلبرینگ داخل توپی سرکمک باشد.

• لرزش محسوس در فرمان هنگام رانندگی

یکی دیگر از علائم رایج خرابی توپی سرکمک، لرزش فرمان است که معمولاً در سرعت‌های بالا یا هنگام عبور از ناهمواری‌ها بیشتر احساس می‌شود. این مشکل به دلیل عدم ثبات در نگه‌داشتن کمک‌فنرها و ناتوانی در جذب ضربات جاده به وجود می‌آید. اگر این لرزش همراه با صداهای غیرعادی باشد، بهتر است سیستم تعلیق خودرو هرچه سریع‌تر بررسی شود.

قیمت توپی سر کمک

اگر برای خرید توپی سرکمک یا هر قطعه ی دیگری به بازار مراجعه کرده باشید، متوجه تنوع محصول و قیمت ها شده اید. باید دقت کنید که قیمت آن و به طور کلی، قیمت قطعات و لوازم یدکی خودرو تحت تاثیر عوامل مختلفی می باشد. از جمله این عوامل که به صورت مستقیم بر قیمت توپی سرکمک تاثیر می گذارند می توان به مقاومت حرارتی بالا، استانداردهای ساخت، کیفیت، برند و فروشنده معتبر اشاره کرد. یکی از ویژگی های متمایز کننده محصول مرغوب از نامرغوب، مقاومت حرارتی آن است. فعالیت دائم این قطعات و اصطکاک حاصل از آن موجب افزایش دما می شود. بنابراین، قطعات باید مقاومت خوبی در برابر دمای بالا از خود نشان دهند.

یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت، به استانداردهای ساخت آنها مربوط می شود. قطعات مطابق با استانداردهای روز دنیا، کیفیت بالایی دارند. علاوه بر این، محصولات برندهای معتبر دنیا با استفاده از بهترین مواد اولیه ساخته می شوند. قطعات و لوازم یدکی با کیفیت و برندهای مختلفی در فروشگاه ها عرضه می شوند. در این میان، فروشگاه های معتبری مانند  باوریدک هستند که می توانید محصولات اصل و درجه یک را از آنجا خریداری کنید.

همچنین بخوانید: صدای جلوبندی هیوندای آزرا: راهنمای عیب‌یابی و لیست قطعات لازم برای رفع صدا

سخن پایانی

همان طور که در این مطلب گفته شد، توپی سر کمک نقش مهم در سیستم تعلیق خودرو ایفا می کند. آگاهی از عملکرد این قطعه،شناخت علائم خرابی و رسیدگی به موقع برای تعویض این قطعه برای داشتن رانندگی روان و راحت بسیار ضروری است.در صورت مشاهده هرگونه خرابی توپی سرکمک خودرویتان حتما به مکانیک مراجعه کرده تا قطعات فرسوده و آسیب دیده در این سیستم را بررسی و در صورت نیاز تعویض نماید.

پرسش های متداول

1.توپی سرکمک را هر چند وقت یکبار باید تعویض کرد؟

عمر مفید توپی سر کمک معمولاً بین ۶۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر است، اما بسته به نوع رانندگی، شرایط جاده‌ای و کیفیت قطعه، ممکن است زودتر نیاز به تعویض داشته باشد. توصیه می‌شود سالی یکبار توسط مکانیک بررسی شود.

2.در صورت خراب بودن توپی سرکمک می توان رانندگی کرد؟

خیر. رانندگی با توپی خراب باعث ایجاد لرزش، کاهش کنترل فرمان، افزایش خطر تصادف و آسیب به سایر قطعات سیستم تعلیق می‌شود. در صورت مشاهده علائم خرابی، سریعاً برای تعمیر اقدام کنید.

3.آیا توپی سرکمک چپ و راست متفاوت هستند؟

در برخی خودروها، توپی‌های سمت چپ و راست متقارن هستند و تفاوتی ندارند. اما در برخی مدل‌ها ممکن است دارای طراحی متفاوت باشند. حتماً هنگام خرید به مدل و سمت نصب توجه کنید.

4.توپی سرکمک فقط در چرخ های جلو می باشد؟

در اغلب خودروهای سواری، به‌ویژه با سیستم تعلیق مک‌فرسون (مانند بسیاری از مدل‌های تویوتا)، توپی سر کمک در محور جلو نصب می‌شود. اما در برخی خودروها با سیستم تعلیق مستقل عقب نیز ممکن است در محور عقب هم وجود داشته باشد.