دفلاک:همه چیز درباره قفل دیفرانسیل خودرو

مقدمه

شاید براتون سوال شده باشد که سیستم قفل دیفرانسیل در خودرو چه کاربردی دارد؟ با پیشرفت صنعت خودروسازی و توسعه امکانات پیشرفته‌تر، تجربه رانندگی به طرز چشمگیری بهبود یافته است. یکی از قابلیت‌های کلیدی و پرطرفدار، چه در خودروهای قدیمی و چه در مدل‌های مدرن و آفرودی، سیستم دفلاک یا قفل دیفرانسیل است.
این سیستم که در انگلیسی به نام Locking Differential یا به اختصار Diff Lock شناخته می‌شود، برای ماجراجویی‌های آفرودی و شرایط دشوار، همچون گیر افتادن در گل‌ولای یا برف و یخ، یک ابزار ضروری محسوب می‌شود و می‌تواند شما را از موقعیت‌های چالش‌برانگیز نجات دهد.

اگر خودرویی فاقد سیستم دیفرانسیل باشد، در زمان‌هایی مانند تغییر جهت یا پیچیدن، یک چرخ نمی‌تواند به درستی حرکت کند و در جای خود می‌لغزد. این وضعیت نه تنها فشار زیادی به اجزای اکسل وارد می‌کند و احتمال آسیب به آن‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه مانع از انجام حرکت‌های دقیق، مثل چرخش در شعاع کم، می‌شود. چنین نقصی به‌ویژه در سرعت‌های بالا می‌تواند پایداری خودرو را کاهش داده و خطر واژگونی آن را برای سرنشینان افزایش دهد.

همچنین بخوانید: معرفی تویوتا فورچونر 2024

دیفرانسیل خودرو چیست؟

برای آشنایی بهتر با عملکرد و کاربرد قفل دیفرانسیل، ابتدا باید بدانیم که دیفرانسیل چیست و چه نقشی در حرکت خودرو ایفا می‌کند. حتی اگر تخصص خاصی در زمینه خودرو نداشته باشید، احتمالاً اصطلاح “دیفرانسیل” را در توصیف ویژگی‌های خودروها شنیده‌اید، مانند “این خودرو تک‌دیفرانسیل است” یا “دو دیفرانسیل دارد”.

دیفرانسیل، که در انگلیسی Differential نامیده می‌شود، یکی از خلاقانه‌ترین و حیاتی‌ترین بخش‌های سیستم حرکتی خودرو است. این بخش، بسته به نوع خودرو، میان دو چرخ عقب یا جلو قرار می‌گیرد و وظیفه تقسیم نیروی موتور میان چرخ‌ها را بر عهده دارد.

عملکرد دیفرانسیل به این صورت است که گشتاور تولید شده توسط موتور را به چرخ‌ها منتقل می‌کند و آن را به‌صورت برابر یا نامساوی تقسیم می‌کند. این سازوکار اجازه می‌دهد که هر چرخ به طور مستقل حرکت کند. برای درک بهتر، می‌توان به فرآیند انتقال نیرو در خودرو اشاره کرد: هنگام حرکت خودرو به سمت جلو، نیروی تولید شده در موتور از طریق میل گاردان و گیربکس به دیفرانسیل منتقل می‌شود. دیفرانسیل این نیرو را به چرخ‌ها می‌رساند و امکان چرخش مستقل هر چرخ را فراهم می‌کند.

اهمیت این سیستم به‌ویژه در پیچ‌ها و هنگام تغییر مسیر خودرو آشکار می‌شود. در چنین مواقعی، چرخ‌ها باید مسافت متفاوتی را طی کنند و تعداد دورهای آن‌ها نیز یکسان نیست. دیفرانسیل با مدیریت این تفاوت، باعث حفظ کنترل و تعادل خودرو می‌شود و نقش کلیدی در بهبود تجربه رانندگی ایفا می‌کند.

همچنین بخوانید: همه چیز درباره درباره دیفرانسیل در خودرو ها

قفل دیفرانسیل چیست؟

اگر خودرویی فاقد سیستم دیفرانسیل باشد، در زمان‌هایی مانند تغییر جهت یا پیچیدن، یک چرخ نمی‌تواند به درستی حرکت کند و در جای خود می‌لغزد. این وضعیت نه تنها فشار زیادی به اجزای اکسل وارد می‌کند و احتمال آسیب به آن‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه مانع از انجام حرکت‌های دقیق، مثل چرخش در شعاع کم، می‌شود. چنین نقصی به‌ویژه در سرعت‌های بالا می‌تواند پایداری خودرو را کاهش داده و خطر واژگونی آن را برای سرنشینان افزایش دهد.

کاربرد دفلاک یا قفل دیفرانسیل

دیفرانسیل به گونه‌ای طراحی شده است که قدرت را به چرخی منتقل کند که کمترین مقاومت را در مسیر حرکت دارد. این ویژگی در جاده‌های صاف و آسفالت معمولاً عملکرد خوبی دارد، اما در شرایط خارج از جاده، معمولاً چرخی که کمترین کشش را دارد، حرکت می‌کند. این موضوع می‌تواند خودرو را در موقعیت‌های دشوار مانند گل‌ولای یا شن گیر بیندازد.

برای حل این مشکل، از قفل دیفرانسیل یا دفلاک استفاده می‌شود. قفل دیفرانسیل با قفل کردن محور، امکان می‌دهد دو چرخ با سرعت یکسان بچرخند، حتی اگر یکی از آن‌ها کشش کافی نداشته باشد. این قابلیت، به‌ویژه برای خودروهای آفرودی یا در شرایط سخت جاده‌ای، یک ضرورت است.

خودروها مانند هر وسیله ای به مراقبت نیاز دارند، به‌ویژه اگر مالک یک خودروی لوکس مانند لکسوس باشید. خودروهای مدرن معمولاً از سوی سازندگان به سیستم قفل دیفرانسیل مجهز می‌شوند، اما بسیاری از مدل‌های قدیمی این ویژگی را ندارند.

نکته مهم دیگر در نگهداری خودرو، اطمینان از خرید قطعات یدکی اصل است. برخی فروشگاه‌ها ممکن است لوازم یدکی لکسوس یا تویوتا را به‌صورت تقلبی عرضه کنند. برای جلوگیری از این مشکل، می‌توانید با نصب یک برنامه بارکدخوان روی تلفن همراه خود، اصالت قطعات را بررسی کنید و از کیفیت آن‌ها مطمئن شوید.

چه زمان باید از دفلاک استفاده کرد؟

قفل دیفرانسیل یا دفلاک، ابزاری کاربردی و حیاتی در شرایط خاص است، اما نباید همیشه از آن استفاده کرد. هنگامی که خودرو در جاده‌های آسفالت یا مسیرهای صاف با کشش مناسب حرکت می‌کند، فعال کردن این سیستم توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است به دیفرانسیل آسیب بزند و عملکرد آن را مختل کند.

دفلاک زمانی بهترین کارایی را دارد که خودرو در مسیرهای ناهموار، لغزنده یا گلی قرار گرفته باشد؛ شرایطی که کشش سطحی مناسب وجود ندارد و حرکت خودرو با چالش مواجه می‌شود. به همین دلیل، این سیستم که به‌عنوان یکی از پرکاربردترین امکانات در خودروهای آفرودی و لوازم یدکی تویوتا شناخته می‌شود، باید تنها در زمان‌های مناسب فعال شود تا از کارایی و سلامت خودرو اطمینان حاصل کنید.

انواع قفل دیفرانسیل

قفل دیفرانسیل اتوماتیک

همان‌طور که از نامش پیداست، این نوع قفل دیفرانسیل بدون نیاز به دخالت راننده و به‌طور خودکار فعال می‌شود. این سیستم با تشخیص شرایط نامناسب، محورها را به‌صورت خودکار قفل می‌کند و به حرکت خودرو در مسیرهای دشوار کمک می‌کند.

قفل‌های دیفرانسیل اتوماتیک به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند.

• دفلاک اتوماتیک آزاد

این نوع قفل دیفرانسیل، که یکی از قطعات مهم در خودروهای لکسوس محسوب می‌شود، به‌طور معمول مانند یک دیفرانسیل باز عمل می‌کند. اما در شرایطی که کشش از دست برود (معمولاً در سرعت‌های زیر 20 مایل در ساعت)، به‌طور خودکار قفل می‌شود. پس از بازگشت شرایط به حالت عادی، این قفل به‌صورت خودکار غیرفعال می‌شود. دفلاک‌های اتوماتیک آزاد اغلب در خودروهایی مانند تویوتا پرادو و دیگر شاسی‌بلندها یافت می‌شوند.

• دفلاک اتوماتیک همیشه درگیر

  این نوع قفل معمولاً در حالت قفل باقی می‌ماند و تنها هنگام چرخش، به‌طور خودکار به حالت باز تغییر می‌کند. اگر شرایط جاده‌ای عادی شود، سیستم دوباره به‌صورت خودکار قفل می‌شود. دفلاک‌های اتوماتیک همیشه درگیر بیشتر در خودروهای آفرود یا مسابقه‌ای استفاده می‌شوند و به‌عنوان یکی از قطعات کاربردی در خودروهای تویوتا شناخته می‌شوند.

این فناوری پیشرفته، عملکرد خودرو را در مسیرهای دشوار بهبود می‌بخشد و رانندگی در شرایط چالش‌برانگیز را ایمن‌تر و مطمئن‌تر می‌کند.

• قفل دیفرانسیل غیراتوماتیک

قفل دیفرانسیل‌های غیراتوماتیک، برای فعال شدن نیاز به دخالت راننده دارند. در این سیستم، راننده با فشردن یک سوئیچ که معمولاً روی داشبورد نصب شده است، مکانیزم قفل را فعال می‌کند. این نوع قفل‌ها، بسته به روش قفل شدن، به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند

1. اهرم و کابل

در برخی خودروها از یک اهرم و کابل برای قفل کردن محورها به یکدیگر استفاده می‌شود.

2. حالت برقی (Eaton ELocker)

این نوع سیستم با فشردن یک دکمه ساده، از مجموعه‌ای الکترومغناطیسی برای قفل کردن محورها استفاده می‌کند.

3. نیوماتیک (قفل هوا)

در این نوع، یک دیافراگم خلاء برای فعال کردن کلاچ به کار گرفته می‌شود تا محورها در حالت قفل قرار بگیرند. قفل‌های نیوماتیک به دلیل وجود کمپرسور هوا و لوله‌کشی خطوط هوایی، نصب پیچیده‌تر و هزینه بیشتری دارند.

کنترل قفل دیفرانسیل غیراتوماتیک به‌طور کامل در اختیار راننده است. بنابراین، پس از عبور از شرایط بحرانی، باید قفل را غیرفعال کنید تا از آسیب احتمالی به سیستم دیفرانسیل جلوگیری شود.

• دیفرانسیل لغزشی محدود (LSD)

دیفرانسیل لغزشی محدود (LSD)، نوعی قفل دیفرانسیل است که مزایای دیفرانسیل باز و قفل‌شده را ترکیب می‌کند و عملکردی هوشمندانه‌تر ارائه می‌دهد. این نوع دیفرانسیل، بسته به روش عملکرد، به دو دسته تقسیم می‌شود:

1. LSD کلاچ مکانیکی

2. LSD چسبناک

به‌طور کلی، این سیستم‌ها با استفاده از یک فنر ویژه، چرخ‌های لغزشی را شناسایی کرده و میزان گشتاور انتقالی به آن‌ها را متناسب با میزان لغزش کاهش می‌دهند. دیفرانسیل‌های لغزشی محدود که به‌عنوان یکی از قطعات کاربردی در خودروهای تویوتا و لکسوس شناخته می‌شوند، کاملاً مکانیکی هستند و بدون نیاز به دخالت راننده، خودرو را از شرایط بحرانی خارج می‌کنند.این نوع فناوری برای رانندگانی که در مسیرهای دشوار تردد می‌کنند، تجربه‌ای روان و قابل اطمینان فراهم می‌آورد.

خودروهای برجسته مجهز به قفل دیفرانسیل

اگر به دنبال خودروهایی هستید که با قفل دیفرانسیل تجهیز شده‌اند و در مسیرهای آفرودی بهترین عملکرد را ارائه می‌دهند، این فهرست به شما کمک می‌کند

• جیپ رنگلر (Jeep Wrangler) نماد واقعی خودروهای آفرودی، که در تمامی مدل‌های خود قفل دیفرانسیل را به‌صورت استاندارد یا آپشن ارائه می‌دهد.
• تویوتا لندکروزر (Toyota Land Cruiser) یک شاسی‌بلند قدرتمند و افسانه‌ای که بسیاری از مدل‌های آن به قفل دیفرانسیل مرکزی و عقب مجهز هستند و برای مسیرهای ناهموار عالی عمل می‌کند.
• نیسان پاترول (Nissan Patrol) شاسی‌بلندی مقاوم و محبوب که به سیستم قفل دیفرانسیل مجهز شده و در مسیرهای سخت، رانندگی را آسان‌تر می‌کند.
• فورد F-150 رپتور (Ford F-150 Raptor) پیکاپی فوق‌العاده قوی و سریع که با قفل دیفرانسیل الکترونیکی، برای رانندگی در مسیرهای چالش‌برانگیز طراحی شده است.
• مرسدس بنز G کلاس (Mercedes-Benz G-Class) خودرویی که لوکس بودن و توانایی‌های آفرودی را با هم ترکیب کرده و در بسیاری از مدل‌های آن، قفل دیفرانسیل برای بهبود عملکرد وجود دارد.
  

  همچنین بخوانید: معرفی تویوتا وایلدلندر 2024 و مقایسه آن با تویوتا راوفور

سخن پایانی

دفلاک با به عبارتی همان قفل دیفرانسیل یکی از ویژگی‌های حیاتی برای خودروهای آفرود است که امکان حرکت در مسیرهای سخت و چالش‌برانگیز را فراهم می‌کند. این سیستم با توزیع متعادل نیرو بین چرخ‌ها، از گیرکردن خودرو جلوگیری کرده و عملکرد بهتری در شرایط ناهموار ارائه می‌دهد. با این حال، باید به درستی و تنها در مواقع ضروری از آن استفاده شود، زیرا استفاده نامناسب می‌تواند به قطعات خودرو آسیب زده و هزینه‌های تعمیر را افزایش دهد. به طور کلی، دفلاک ابزاری کارآمد برای افزایش قابلیت‌های آفرود و ایمنی در شرایط خاص است.

همچنین بخوانید: بررسی مشخصات فنی و قیمت تویوتا لوین هیبرید ۲۰۲۳ و مقایسه با تویوتا کرولا 2023