مقدمه
سیستم‌های ADAS یا «کمک‌راننده پیشرفته» دیگر یک تکنولوژی لوکس و مخصوص خودروهای گران‌قیمت نیستند؛ این سیستم‌ها امروز به یکی از ستون‌های اصلی ایمنی خودرو تبدیل شده‌اند. بیشتر تصادفات جاده‌ای از خطای انسانی شروع می‌شود، اما نکته جالب اینجاست که بسیاری از همین اشتباهات با کمک ADAS قابل پیشگیری است.
طبق گزارش LogisFleet، وقتی این فناوری‌ها به‌درستی طراحی شوند، با استفاده از رابط‌های هوشمند بین انسان و ماشین به راننده کمک می‌کنند سریع‌تر به خطرات واکنش نشان دهد. هشدارهای زودهنگام، ترمزگیری خودکار، حفظ مسیر و ده‌ها قابلیت دیگر، همه برای یک هدف ساخته شده‌اند: کاهش حوادث و حفظ جان سرنشینان.
شاید تصور کنید ADAS یک فناوری تازه‌وارد است، اما ریشه‌های آن به دهه ۹۰ میلادی بازمی‌گردد؛ زمانی که تنها تعداد معدودی از خودروها چنین امکاناتی داشتند. اما جهش تکنولوژی در سال‌های اخیر باعث شده امروز بیش از ۳۵ درصد خودروهای جدید در کشورهای توسعه‌یافته به این سیستم‌ها مجهز باشند، و این فقط آغاز مسیر است.
روند رشد ADAS هر روز سریع‌تر می‌شود و کارشناسان معتقدند در آینده نزدیک این فناوری به یک استاندارد ثابت در تمام خودروها تبدیل خواهد شد.
سیستم کمک راننده پیشرفته یا ADAS چیست؟
سیستم کمک‌راننده پیشرفته، یا همان ADAS (Advanced Driver Assistance Systems)، مجموعه‌ای از فناوری‌های پیشرفته است که با هدف افزایش ایمنی خودرو، بهبود کیفیت رانندگی و کاهش احتمال تصادفات طراحی شده‌اند. این سیستم با استفاده از حسگرها، دوربین‌ها، رادارها و فناوری‌های مدرن، اطلاعات محیط اطراف خودرو را جمع‌آوری کرده و از آن برای ارائه عملکردهای مختلف در شرایط رانندگی استفاده می‌کند.
ADAS با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و هوش مصنوعی، رانندگی را به تجربه‌ای ایمن‌تر، هوشمندتر و کارآمدتر تبدیل می‌کند. این سیستم نه‌تنها استرس رانندگی را کاهش می‌دهد، بلکه به‌طور فعال خطرات جاده‌ای را پیش‌بینی و از آن‌ها جلوگیری می‌کند. با توسعه این فناوری، خودروها بیش از پیش به سمتی حرکت می‌کنند که ایمنی و راحتی، اولویت اصلی در تجربه رانندگی باشند.
همچنین بخوانید: تکنولوژی و نوآوری‌های جدید در صنعت خودروسازی
قابلیت‌های هوشمند سیستم کمک‌راننده پیشرفته
سیستم کمک‌راننده پیشرفته (ADAS) شامل مجموعه‌ای از فناوری‌های پیشرفته است که هدف اصلی آن‌ها افزایش ایمنی، بهبود تجربه رانندگی و کاهش خطرات جاده‌ای است. این سیستم‌ها به‌طور مستمر به راننده کمک می‌کنند تا در شرایط مختلف جاده‌ای با دقت و آگاهی بیشتر عمل کند و در مواقع اضطراری، واکنش‌های لازم را به‌طور خودکار انجام دهند. در زیر، برخی از مهم‌ترین قابلیت‌های هوشمند این سیستم‌ها آورده شده است:
هشدار برخورد از جلو
یکی از ویژگی‌های مهم سیستم ADAS، هشدار برخورد از جلو است. این قابلیت با استفاده از حسگرها و دوربین‌های نصب‌شده در جلو خودرو، فاصله خودرو با موانع یا خودروهای پیش‌رو را به‌طور مداوم پایش می‌کند. در صورت تشخیص احتمال برخورد با شی یا خودرو در مسیر، سیستم به‌طور خودکار به راننده هشدار می‌دهد تا زمان کافی برای واکنش و اجتناب از تصادف فراهم شود.
سیستم ترمز اضطراری خودکار
این سیستم به‌طور خودکار ترمز خودرو را فعال می‌کند اگر راننده به هشدار برخورد بی‌توجهی کند یا قادر به واکنش مناسب نباشد. سیستم ترمز اضطراری خودکار، در شرایطی که برخورد اجتناب‌ناپذیر به نظر برسد، اقدام به کاهش سرعت یا ایست کامل خودرو می‌کند تا از وقوع تصادف جلوگیری شود.
کنترل تطبیقی سرعت
این قابلیت به راننده این امکان را می‌دهد که سرعت خودرو را به‌طور خودکار تنظیم کند. سیستم کنترل تطبیقی سرعت با پایش ترافیک و شرایط جاده، سرعت خودرو را به‌طور هوشمند متناسب با سرعت خودروهای پیش‌رو تنظیم می‌کند و فاصله ایمن با آن‌ها را حفظ می‌کند. این ویژگی به‌ویژه در سفرهای طولانی یا در ترافیک سنگین بسیار مفید است.
حفظ خودرو در بین خطوط
این سیستم با استفاده از دوربین‌های تعبیه‌شده در جلو و اطراف خودرو، موقعیت خودرو را نسبت به خطوط جاده‌ای تشخیص می‌دهد. در صورتی که خودرو از خطوط جاده خارج شود یا انحرافی از مسیر خود داشته باشد، سیستم به‌طور خودکار خودرو را به سمت مرکز خطوط بازمی‌گرداند و از انحراف بیشتر جلوگیری می‌کند. این قابلیت به‌ویژه در جاده‌های طولانی و در مواقعی که راننده ممکن است دچار خواب‌آلودگی یا بی‌توجهی شود، بسیار حیاتی است.
پارک خودکار
یکی از قابلیت‌های جالب سیستم ADAS، امکان پارک خودکار است. این سیستم قادر است در فضاهای پارک کوچک یا شلوغ، فرآیند پارک کردن را بدون نیاز به مداخله راننده انجام دهد. با استفاده از حسگرها و دوربین‌ها، سیستم فضای مناسب برای پارک را شناسایی کرده و خودرو را به‌طور دقیق و ایمن در آن فضا پارک می‌کند.
تشخیص علائم ترافیکی
این ویژگی، علائم راهنمایی و رانندگی مانند محدودیت‌های سرعت، توقف یا گردش به چپ و راست را شناسایی می‌کند و اطلاعات آن‌ها را به راننده نمایش می‌دهد. این سیستم به‌طور خودکار علائم ترافیکی موجود در مسیر را شناسایی کرده و در صورت لزوم به راننده هشدار می‌دهد تا از هرگونه تخلف احتمالی جلوگیری کند.
نمای 360 درجه
سیستم دوربین 360 درجه یک قابلیت بسیار مفید در پارک کردن و انجام مانورهای پیچیده است. این سیستم با استفاده از چندین دوربین که در نقاط مختلف خودرو نصب شده‌اند، تصویری پانورامیک از محیط اطراف خودرو ارائه می‌دهد. این قابلیت به راننده کمک می‌کند تا دید کامل‌تری از موانع اطراف خودرو داشته باشد و از برخورد با اشیاء یا خودروهای دیگر جلوگیری کند.
این قابلیت‌ها با همکاری فناوری‌های پیشرفته مانند سنسورها، دوربین‌ها و هوش مصنوعی، ایمنی رانندگی را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهند و تجربه‌ای مدرن، راحت و مطمئن را برای رانندگان فراهم می‌کنند. این سیستم‌ها نه‌تنها رانندگی را آسان‌تر می‌کنند، بلکه با کاهش خطرات احتمالی، نقش مهمی در جلوگیری از تصادفات و حوادث جاده‌ای دارند.
همچنین بخوانید: بررسی مشخصات فنی و قیمت تویوتا لوین هیبرید ۲۰۲۳ و مقایسه با تویوتا کرولا 2023
تفاوت سیستم ADAS با سیستم خودران چیست؟
اگرچه در ظاهر هر دو فناوری، چه ADAS و چه سیستم خودران در جهت هوشمندتر کردن رانندگی توسعه یافته‌اند، اما هدف، سطح عملکرد و میزان دخالت راننده در آن‌ها کاملاً متفاوت است.
سیستم ADAS در اصل برای کمک به راننده طراحی شده است؛ یعنی خودرو با ارائه هشدار، ترمزگیری اضطراری، تنظیم سرعت یا نگه داشتن خودرو در مسیر، به راننده کمک می‌کند اشتباهات انسانی را کاهش دهد. اما کنترل اصلی همچنان با راننده باقی می‌ماند و این سیستم‌ها «تصمیم‌گیرنده» نیستند.
در مقابل، سیستم رانندگی خودکار (Autonomous Driving) یک سطح بالاتر است که در آن خودرو توانایی تحلیل، تصمیم‌گیری و کنترل کامل رانندگی را در برخی یا حتی تمام شرایط بر عهده می‌گیرد. این سیستم‌ها برخلاف ADAS فقط هشدار نمی‌دهند، بلکه جای راننده تصمیم‌گیری می‌کنند.
به زبان ساده:
ADAS = چشم، گوش و دستیار راننده
Autonomous Driving = راننده جایگزین
ADAS اولین قدم برای رسیدن به خودروهای کاملاً خودران است، اما به‌هیچ‌وجه به‌تنهایی (خودران) محسوب نمی‌شود.
مزایا و معایب سیستم‌های کمک راننده یا ADAS
| دسته / نوع | توضیح | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|
| یادآوری / هشدار | LDW، هشدار نقاط کور، تشخیص علائم ترافیکی، هشدار برخورد |
|
|
| کمک فعال در کنترل | ACC، AEB، LKA |
|
|
| نظارت هوشمند راننده | تشخیص خواب‌آلودگی و کاهش تمرکز |
|
|
| کمک در پارک و دید | دوربین دید عقب، سنسورها، دید در شب |
|
|
چه خودروهایی دارای سیستم کمک راننده پیشرفته هستند؟
سیستم کمک‌راننده پیشرفته (ADAS) به‌طور فزاینده‌ای در خودروهای مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از برندهای معروف خودروسازی از این سیستم‌ها در مدل‌های مختلف خود استفاده کرده‌اند. برخی از خودروهایی که به سیستم ADAS مجهز هستند عبارتند از:
تویوتا
مدل‌های مانند تویوتا کمری، تویوتا هایلوکس، تویوتا پریوس و تویوتا لندکروزر به فناوری ADAS مجهز شده‌اند. این خودروها معمولاً شامل ویژگی‌هایی مانند کنترل تطبیقی سرعت، هشدار برخورد از جلو و سیستم نگهداری خودرو در بین خطوط هستند.
مرسدس بنز
مرسدس بنز E-Class و S-Class، از جمله مدل‌هایی هستند که سیستم‌های ADAS پیشرفتهای دارند. این خودروها به سیستم‌های خودران نیمه‌اتوماتیک، مانند Drive Pilot، مجهز هستند که قابلیت‌هایی چون ترمز اضطراری خودکار، کروز کنترل تطبیقی و پارک خودکار را ارائه می‌دهند.
بی‌ام‌و
مدل‌هایی چون بی‌ام‌و سری 3، X5 و i4 از سیستم ADAS بهره می‌برند که شامل ویژگی‌های پیشرفتهای مانند رانندگی خودکار سطح 2، سیستم هشدار تغییر خط و سیستم تشخیص علائم ترافیکی است.
فورد
فورد فوکوس، فورد موستانگ و فورد اکسپلورر به سیستم‌های ADAS مجهز هستند که از فناوری‌هایی مانند هشدار برخورد از جلو، کروز کنترل تطبیقی و پارک خودکار پشتیبانی می‌کنند.
هیوندای
مدل‌های هیوندای سانتافه، کونا و توسان از سیستم‌های ADAS شامل رانندگی خودکار سطح 2، کنترل تطبیقی سرعت و سیستم هشدار برخورد از جلو بهره می‌برند.
آئودی
آئودی مدل‌هایی مانند Q7، A6 و A8 را با ویژگی‌هایی چون کروز کنترل تطبیقی، سیستم تغییر خط و ترمز اضطراری خودکار به بازار عرضه کرده است.
لکسوس
خودروهایی همچون لکسوس RX، لکسوس ES و لکسوس LS به سیستم‌های پیشرفتهای مانند حفظ خودرو در بین خطوط و تشخیص علائم ترافیکی مجهز هستند.
همچنین بخوانید: انواع خطاهای رایج در سنسور های تویوتا و شیوه های رفع آن
سهم نسبی انواع سیستم‌های ADAS در خودروهای امروزی
چرا سیستم ADAS اهمیت دارد؟
سیستم‌های کمک‌راننده پیشرفته (ADAS) نقشی مهم در افزایش ایمنی جاده‌ها و کاهش تصادفات ایفا می‌کنند. طبق گزارش اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراه (NHTSA) در آگوست 2016، بیش از 35092 نفر در سال 2015 در تصادفات جاده‌ای در ایالات متحده جان خود را از دست دادند که افزایش 7.2 درصدی نسبت به سال قبل و بزرگترین افزایش درصدی طی 50 سال گذشته بود.
تحقیقات نشان می‌دهند که حدود 94 درصد از این تصادفات ناشی از خطای انسانی است و مابقی به دلایل محیطی یا مکانیکی رخ داده‌اند. این آمار تأکیدی بر اهمیت ADAS دارد، چرا که این سیستم‌ها با هدف کاهش تأثیر خطای انسانی طراحی شده‌اند و می‌توانند زندگی افراد بسیاری را نجات دهند.
فناوری‌هایی مانند ترمز اضطراری خودکار، تشخیص عابر پیاده، نمای 360 درجه از خودرو، کمک پارکینگ، تشخیص خواب‌آلودگی راننده و رهگیری نگاه، از جمله ویژگی‌های ADAS هستند که به رانندگان کمک می‌کنند تا از وقوع تصادفات جلوگیری کرده و ایمنی جاده‌ها را افزایش دهند. این فناوری‌ها با ارائه هشدارهای به‌موقع و انجام اقدامات پیشگیرانه، به یکی از ستون‌های اصلی آینده ایمنی در حمل‌ونقل تبدیل شده‌اند.
سخن پایانی
سیستم‌های کمک‌راننده پیشرفته (ADAS) تحولی شگرف در تجربه رانندگی ایجاد کرده‌اند. این فناوری با استفاده از حسگرهای پیشرفته، دوربین‌های دقیق و رادارهای هوشمند، خطرات جاده‌ای را شناسایی کرده و در مواقع ضروری به‌صورت خودکار واکنش نشان می‌دهد. ویژگی‌هایی مانند کروز کنترل تطبیقی، هشدار برخورد از جلو و پارک خودکار، نه‌تنها ایمنی رانندگی را افزایش داده‌اند، بلکه این تجربه را راحت‌تر و بدون استرس کرده‌اند.
با وجود تمام این امکانات پیشرفته، هنوز هم نقش راننده به‌عنوان عامل اصلی ایمنی جاده حیاتی است. در شرایط خاص مانند آب‌وهوای نامساعد یا ترافیک سنگین، عملکرد سیستم‌های ADAS ممکن است به چالش کشیده شود و نیاز به نظارت و واکنش سریع راننده باشد.
سیستم‌های ADAS ابزاری کمکی و مکمل برای رانندگان هستند که با پیشرفتهای مداوم، در حال نزدیک شدن به اهداف بزرگ‌تری همچون خودروهای کاملاً خودران هستند. این فناوری‌ها نه‌تنها امنیت جاده‌ها را افزایش می‌دهند، بلکه قدمی مؤثر به سوی آینده‌ای هوشمندتر در حمل‌ونقل به شمار می‌روند.
سلام ممنونم چقدر مقاله جالبی بود
سلام دوست عزیز؛ ممنونم از لطف نظر شما
بنظرم این سیستم‌ها در آینده تبدیل به بخش جدایی‌ناپذیر همه خودروها بشن.
درسته که سیستم ADAS واسه حذف خطاهای انسانی موقع کار با وسایل نقلیه طراحی شدن و خصوصاً تو سیستمای اتوماتیک بیشترین کاربرد رو دارن ولی بنظرم هنوز خیلی زوده که بطور کامل به چنین سیستمایی اعتماد کنیم.