دلایل ناک زدن خودرو و راهکارهای رفع آن

مقدمه

یکی از مشکلات رایجی که ممکن است برای هر خودرویی رخ دهد، صدای ناک زدن موتور است. این مشکل علاوه بر کاهش عملکرد و عمر مفید موتور، می‌تواند هزینه‌های سنگینی را برای تعمیرات به مالک خودرو تحمیل کند. آگاهی از دلایل اصلی ناک زدن و یادگیری روش‌های پیشگیری و رفع آن، نه‌تنها به حفظ سلامت موتور کمک می‌کند، بلکه از بروز خرابی‌های جدی‌تر نیز جلوگیری خواهد کرد.

ناک زدن پدیده‌ای است که طی آن موتور صدایی شبیه به “ناک ناک” تولید می‌کند. این صدا معمولاً زمانی شنیده می‌شود که موتور در دورهای پایین کار می‌کند. نادیده گرفتن این مشکل می‌تواند به آسیب‌های جدی در بخش‌های مختلف خودرو منجر شود. در این پست وبلاگ آموزشی، دلایل اصلی ناک زدن موتور خودرو را بررسی کرده و راهکارهایی عملی برای رفع این مشکل ارائه می‌دهیم. با مطالعه این مطلب، می‌توانید اطلاعات مفیدی را در این زمینه به دست آورید.

همچنین بخوانید: همه چیز درباره پیستون خودرو و علائم خرابی آن

ناک زدن موتور خودرو چیست؟

زمانی که دور موتور پایین است و خودرو در دنده سبک قرار دارد، با فشار دادن پدال گاز، صدای ناک یا ضربه تق‌تق ممکن است شنیده شود که گاهی اشتباهاً به آن صدای سوپاپ گفته می‌شود. این صدا نشان‌دهنده یک مشکل مکانیکی در موتور است و می‌تواند به دلیل چند عامل مختلف ایجاد شود. اکتان پایین و کیفیت پایین سوخت، کیفیت ضعیف شمع‌ها و معیوب بودن آنها، یا وجود کربن نسوخته در سیلندر از جمله دلایل اصلی ناک زدن موتور هستند.

زمانی که سوخت در سیلندر ها به شکل یکدست نسوزد، به اصطلاح ناک زدن می گویند. در حالت عادی زمانی که سیلندر ها دارای تعادل به نسبت مناسب از سوخت و هوا باشند، سوخت به طور مراحل مختلف دچار اشتعال می شود و پس از پایان در هر مرحله، توسط یک شوک کوچک، مرحله بعدی شروع به سوختن می کند.

اما در زمانی که سوخت به صورت ناهموار و غیریکنواخت بسوزد، موتور صدای کوبش یا تق تق می کند و در اصطلاح ناک می زند در این حالت است که صدای بد و ناهنجاری از زیر کاپوت خودرو به گوش می رسد و این صدا را می توان به عنوان یکی از اولین و مهم ترین علائم ناک زدن موتور ماشین دانست. یکی از دلایل اصلی ناک زدن موتور، اکتان پایین بنزین است.

اکتان بنزین باید حدود ۹۸ باشد، اما بنزین‌های سوپر معمولاً اکتان ۹۱ و بنزین‌های معمولی اکتان ۸۵ دارند. در ایران، معمولاً اکتان بنزین‌ها پایین است، به همین دلیل برای بهبود عملکرد موتور، اغلب از مکمل‌های اکتان استفاده می‌شود.

همچنین بخوانید: انواع خطاهای رایج در سنسور های تویوتا و شیوه های رفع آن

دلایل ناک زدن موتور خودرو

• خرابی شمع خودرو

شمع‌های موتور وظیفه دارند با ایجاد جرقه، مخلوط سوخت و هوای داخل سیلندر را مشتعل کنند، و به عبارت دیگر، برای راه‌اندازی و عملکرد صحیح موتور ضروری هستند. مانند سایر قطعات خودرو، شمع‌ها نیز به مرور زمان فرسوده شده و ممکن است خراب شوند. اکثر خودروسازان توصیه می‌کنند که شمع‌ها را هر ۵۰ هزار کیلومتر یک‌بار تعویض کنید، اما طول عمر شمع‌ها بستگی به شرایط استفاده و نوع شمع دارد.عدم تعویض شمع‌های معیوب می‌تواند منجر به کاهش قدرت موتور و عملکرد نامناسب آن شود. خوشبختانه، تعویض شمع‌ها راه‌حل کاملاً مقرون‌به‌صرفه‌ای است که می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.

در بیشتر خودروهای مدرن، زمان‌بندی جرقه‌زنی شمع‌ها توسط کامپیوتر کنترل می‌شود. این یعنی شمع‌ها در زمان دقیق و مشخصی از حرکت موتور جرقه می‌زنند. اما اگر به هر دلیلی جرقه در زمان صحیح خود اتفاق نیفتد، می‌تواند باعث انفجارهای متعدد در سیلندر شده و در نتیجه ناک زدن موتور رخ دهد.

• استفاده از سوخت با اکتان پایین

بنزین با درجه‌بندی اکتان مختلف در دسترس است. هرچه میزان اکتان سوخت بالاتر باشد، سوخت قبل از اشتعال تحت فشار و تراکم بیشتری قرار می‌گیرد. اگر موتور خودروی شما برای استفاده از سوخت با اکتان بالا طراحی شده باشد، استفاده از بنزین معمولی می‌تواند باعث تولید صدای زیاد و ناک زدن در موتور شود.

البته توجه داشته باشید که سوخت با اکتان بالا معمولاً گران‌تر از سوخت‌های معمولی است. با این حال، استفاده طولانی‌مدت از سوخت نامناسب می‌تواند به موتور آسیب جدی وارد کرده و هزینه‌های تعمیرات بالایی به شما تحمیل کند.

برای اطمینان از انتخاب سوخت مناسب، بهتر است دفترچه راهنمای خودرو را بررسی کنید و مطمئن شوید که از نوع سوخت توصیه‌شده استفاده می‌کنید. در صورتی که نیاز بود، سطح اکتان سوخت را در نوبت بعدی افزایش دهید یا از تقویت‌کننده‌های اکتان برای بهبود عملکرد موتور استفاده کنید. اگر با این اقدامات مشکل ناک زدن برطرف نشد، احتمالاً مشکل از منبع دیگری است که نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد.

• انباشته شدن رسوبات کربنی

سوخت باید حاوی موادی با قابلیت کربن زدایی باشد تا از مسدود شدن سیلندر های خودرو توسط رسوبات کربن جلوگیری کند. این موارد کربنی باعث ایجاد فضای کمتر برای سوخت و هوا خواهد شد که باعث افزایش فشرده سازی می شود. بنابراین تغییرات در فشرده سازی سوخت می تواند باعث ایجاد صدای تق تق شود. به عبارتی دیگر، در این شرایط، انباشته شدن کربن باعث ایجاد یک ضرب دو گانه می شود که علاوه بر اینکه حجم سیلندر را کاهش می دهد، بلکه جرقه لازم برای مشتعل کردن مستقیم سوخت را نیز ایجاد می‌کند. اما در عین حال تجمع بیش از حد کربن می تواند منجر به مشکلاتی در فرایند احتراق شود و به سیلندر های موتور صدمه وارد کند.

• مخلوط ناهماهنگ هوا و سوخت

یکی از دلایل رایج ناک زدن موتور، به‌هم خوردن نسبت صحیح هوا و سوخت در سیستم احتراق است. وقتی این تعادل بر هم بخورد، عملکرد موتور دچار اختلال می‌شود. برای مثال، خرابی سنسور اکسیژن، نقص در انژکتورهای سوخت، پمپ بنزین ضعیف یا اشکال در سنسور جریان هوای ورودی می‌تواند باعث شود میزان سوخت کمتر از حد لازم و میزان هوا بیشتر از حد معمول باشد.

• خرابی سنسور ناک

سنسور ناک یا سنسور ضربه، به‌طور مداوم ارتعاشات موتور را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات لازم را به کامپیوتر خودرو (ایسیو) ارسال می‌کند. اگر میزان ارتعاشات از محدوده استاندارد خارج شود، این سنسور با ارسال هشدار باعث روشن شدن چراغ چک خودرو می‌شود و ممکن است عملکرد موتور تحت تأثیر قرار بگیرد.

وظیفه اصلی سنسور ناک، شناسایی ناک زدن موتور و کمک به رفع آن است. در صورت خرابی این سنسور، موتور خودرو ممکن است دچار مشکل شود و ناک بزند. برای جلوگیری از این اتفاق، توصیه می‌شود که بررسی سنسور ناک را به فهرست اقدامات پیشگیرانه، به‌ویژه پیش از سفر، اضافه کنید.

• عدم روغن کاری سرسیلندر

تمام سیلندرهای موتور برای عملکرد صحیح نیاز به روغن‌کاری دارند. اگر یک سیلندر بدون روغن کافی کار کند، معمولاً صدای تق‌تق تولید می‌شود.از دست رفتن روغن سیلندر اغلب به دلیل نشتی روغن موتور اتفاق می‌افتد. همچنین، استفاده از روغن‌های بی‌کیفیت با نقطه اشتعال پایین می‌تواند منجر به روانکاری ناکافی در موتور شود.

به همین دلیل بسیاری از خودروسازان توصیه می‌کنند از روغن موتور سنتتیک برای روانکاری بهتر سرسیلندر استفاده شود.عدم روغن‌کاری مناسب سرسیلندر می‌تواند به رینگ پیستون و دیواره سیلندر آسیب جدی وارد کند. بنابراین، روغن‌کاری منظم و استفاده از روغن مناسب برای جلوگیری از آسیب و صدای کوبش پیستون ضروری است.